Khi chất lượng công việc dần phụ thuộc nặng nề vào lượng thông tin mình nạp vào, đọc sách không còn là thú vui tao nhã tuổi xế chiều nữa rồi. Không còn những ngày thong dong tự tại quấn chăn ăn bánh tay cầm sách vừa đọc vừa đón nắng mai. Bây giờ mình muốn rèn luyện việc đọc hiểu thành kỹ năng cứng, những mong sẽ lượm nhặt được những kiến thức, từ vựng, cú pháp, thông tin để liên hệ và mở rộng ý tưởng trong việc viết.

I. Mục tiêu đọc 2022

Mọi năm mình chỉ lên mục tiêu số lượng sách sẽ đọc trong một năm, sau đó chọn bất kỳ cuốn gì mình thích mà đọc. Nhưng có vẻ đọc tuỳ hứng như vậy không mang lại kết quả khả quan, minh chứng bằng việc mình vẫn dốt đặc cán mai, và chưa viết hay như mình mong đợi, hoặc ít nhất là như những cây viết mình ngưỡng mộ…

Năm 2021 mình đọc 31 cuốn, hầu hết là Tiếng Việt và hư cấu. Khiến mình hài lòng nhất vẫn là những cuốn của Alice Munro, Saint Ex, và cuốn Miền Thơ Ấu của Vũ Thư Hiên; nhưng làm mình thay đổi lối sống lại là những cuốn của Cal Newport. Thế mới hiểu ra, sự thay đổi từ sách vở là sự tích luỹ bồi đắp như phù sa, đến một thời điểm chín muồi, tự khắc nhận thức sẽ biến chuyển, hành vi cũng theo đó mà đổi khác theo.

Năm nay mình buộc bản thân tăng mức độ chi tiết và cam kết vào kế hoạch sống. Không đọc rày đây mai đó nữa, nếu không sẽ luôn bị FOMO. Sách hay thì nhiều thật, nhưng sách phù hợp thì phải chọn lựa kỹ càng.

Dựa vào mục tiêu khác trong công việc và lối sống cá nhân, dưới đây là kế hoạch đọc sách tổng quan năm 2022 của mình:

Tổng lượng sách sẽ là 30 cuốn (hi vọng sẽ đạt được..), hiện giờ mình mới thu thập được 26 cuốn, 4 cuốn còn lại mình sẽ cập nhập vào 6 tháng sau. Khả năng cao sẽ rơi vào văn học Việt Nam.

II. Đọc sách gì

So với 2021, sách 2022 toàn thứ dữ đối với mình, nặng về mặt kiến thức và hầu hết là sách Tiếng Anh (vì Tiếng Việt không có bản miễn phí…). Nhưng không sao, não mình thích những thử thách như vậy.

Điều tự hào nhất trong sự trưởng thảnh nhận thức của mình là chịu đọc những sách từng dè bỉu xưa nay, chắc bạn lướt qua wishlist cũng thấy vài cuốn như vậy. Giống như thể mình đã đủ sức mạnh để đạp đổ chính tượng đài của mình, để xây nên những tượng đài mới. Strong opinions, yet loosly held là vậy đó.

Mình không chọn sách ngẫu nhiên nữa mà có một quy trình tìm sách tử tế hơn:

• Bắt đầu từ trường kiến thức mình muốn tìm hiểu sâu. Sau đó tra cứu trên các blog chuyên ngành để tìm ra những cuốn nên đọc trong mảng đấy. Chẳng hạn, trong mảng copywriter và marketing, mình tin vào sự lựa chọn của web Copyblogger.
• Sau khi có list sách gợi ý, mình tìm đọc review và cả bản tóm tắt để lấy ấn tượng đầu tiên.
• Ấn tượng tốt đẹp, mình sẽ cho vào wishlist và tải sách về
• Trình tự đọc sẽ là: 3 cuốn non-fiction sẽ được tưởng thưởng đọc 1 cuốn fiction
• Đọc chậm, không đọc lướt.

Mình có thử tiết kiệm thời gian bằng cách đọc tóm tắt, nhưng lại không thấy sách còn hay nữa, nên quyết định sẽ tự đọc lấy, tự trải nghiệm, tự suy ngẫm và tận hưởng những điểm sáng của sách, thay vì chỉ chăm chăm thu thập thông tin. Hơn nữa, quá trình đọc-chậm cho mình thời gian để liên hệ với những tri thức và trải nghiệm sẵn có, từ đấy mới nảy ra được ý tưởng viết. Mình cũng không cố tình đọc chậm đâu, mình đọc chậm thật. 248 từ/phút đối với Tiếng Anh là mức đọc hiểu trung bình. Hi vọng năm sau sẽ cải thiện hơn, chứ bao nhiêu là sách hay chưa được đụng đến.

Đối với sách văn học và hư cấu, mình đang đọc theo kiểu dọn kho. Sách giấy của mình bây giờ ở tám phương tứ hướng vì lối sống du mục. Giờ còn cuốn nào ở gần thì mình đọc nốt rồi mang đi tặng chứ không giữ nữa. Năm ngoái còn kè kè bên mình mấy cuốn artbook dày cộm để gây ấn tượng với thiên hạ, giờ chỉ mong tích trữ càng ít càng tốt.

III. Đọc khi nào

Sau khi đã lên wishlist, mình phân bổ thời gian đọc ngày giờ cụ thể để tránh trường hợp đọc lung tung, mất đoàn kết đội hình sách trong một mảng.

Như hình bên dưới là mình thêm tên sách vào giờ đọc mỗi tối trước khi đi ngủ.

Mỗi ngày phải đọc đủ chỉ tiêu số trang hoặc phần trăm sách rồi mới được ngủ. Nếu không đủ thì hôm sau lại phải cày bù.

Ngoài giờ đọc chính buổi tối mình còn tranh thủ giờ nghỉ trưa và các nghỉ giải lao giữa các block công việc để đọc. Mình đã bảo là tuổi này không còn đọc cho vui cửa vui nhà được rồi, phải chen chúc nhau trong lịch trình để kịp khôn ra trước khi tuổi già ập đến phá huỷ bộ nhớ.

Mình nghĩ nhiều bạn cũng như mình, ngoài đọc sách còn phải đọc giáo trình học tập, tài liệu công việc, các bài nghiên cứu, và cả báo chí. Nên là thời gian đọc sách và tài liệu thường sẽ chiếm từ 2 đến 3 tiếng một ngày. Nếu bạn giống mình, hãy nói lời tạm biệt với social life là vừa.

IV. Đọc ở đâu

Mình không có thói quen đi cà phê và đọc sách. Mình sẽ xao nhãng mà tưởng tượng hình ảnh mình trong đầu người khác thế nào (nếu bạn đọc Ways of seeing, bạn sẽ hiểu đặc tính này của phụ nữ). Nếu phải đọc nơi công cộng, đó là lúc mình đọc để tiêu khiển trong lúc chờ đợi đồ ăn. Hầu hết thời gian mình đọc ở nhà, vì hầu hết thời gian mình ở nhà.

Mình đọc trên giường, trên bàn làm việc, và bàn phòng khách. Mỗi nơi mỗi cuốn hoặc tài liệu khác nhau. Điều này giúp mình vẫn đọc liên tục 3 cuốn cùng lúc, và rèn luyện một phản xạ có điều kiện cho não: nhớ lại mạch chuyện của từng cuốn vào khung giờ nhất định. Thật sự, cách đọc sách tốn nhiều chất xám của mình hơn là việc đọc chính nó nữa!

IV. Đọc bằng gì

Bạn biết câu trả lời rồi đấy, Kindle. Xin đừng ai nói với mình là hãy ủng hộ sách giấy, hoặc bạn thích sách giấy hơn nữa… Mình cũng khổ tâm lắm, nghèo mà ham đọc là một điều oan nghiệt. Mình đóng góp vào ngành công nghiệp xuất bản trong 14 năm là quá đủ rồi. Giờ mình xin phép đọc Ebook lậu trên kindle thêm mươi năm nữa, nào giàu mình báo đáp sau.

Đối với các article như tạp chí, báo điện tử, nghiên cứu khoa học, và thậm chí là tóm tắt sách, mình sử dụng INSTAPAPER.

XIN CẢM ƠN CHÚA, CẢM ƠN BA MÁ, CẢM ƠN NGƯỜI SÁNG LẬP RA INSTAPAPER, CẢM ƠN CAL NEWPORT ĐÃ GIỚI THIỆU CHO CON MỘT ỨNG DỤNG miễn phí CỨU VỚT THỜI GIAN VÀ CÔNG SỨC CUỘC ĐỜI CON.

Mình sẽ dành một buổi để thu thập các article và paper muốn đọc (tạp chí yêu thích của mình là Vox và the Guardian), sau đó thêm link vào Instapaper. Lựa chọn gửi link từ Instapaper qua mail đến Kindle của mình. Vậy là mình sẽ có một buổi khác để đọc một loạt các tin tức, thay vì binge-read cả ngày trên mạng!

V. Đọc xong rồi sao nữa

Nếu chỉ đọc để đọc chi bằng đừng đọc, để thời gian ấy ăn ngủ hữu ích hơn. Vì mình sẽ quên sạch sẽ những gì mình đọc nếu mình không lưu giữ lại gì. Nên cần có thêm một cam kết nữa, đọc cuốn nào sẽ rào cuốn ấy – tức là viết review, tóm lược lại các điểm sáng và nêu được những ứng dụng thực tiễn.

Thời gian này mình sử dụng Obsidian để lưu trữ TẤT CẢ các notes. Sức mạnh khủng khiếp của Obsidian là có thể kết nối các notes (hay còn gọi là suy nghĩ của chúng ta) và tạo ra bộ não thứ hai, điều khiến mình thấy hoàn toàn đúng đắn khi không dùng Notion.

Hiện tại não mình trên Obsidian chỉ lác đác thế này thôi:

Hi vọng một tháng nữa, những kết nối sẽ bành trướng ra, nhiều liên kết được tìm thấy giữa các tri thức, mình sẽ lại viết một bài về Obsidian. Mình yêu nó quá mất thôi, quả là chân ái thì đợi bao lâu cũng đáng.

Dù có hơi muộn màng vì tính trì hoãn, mình chúc bạn năm mới đọc được nhiều sách hay hơn, gặp được tiếng nói cộng hưởng với tâm hồn bạn. Nhưng đọc ít cũng không sao, sách là bạn là thầy, không phải huân chương mà phải treo đầy ngực áo. Nếu có cuốn nào hay nằm trong mảng kiến thức mình nhắc đến ở trên, cho mình hay với nhé.

P/s: Đây là lời nhắc nhở nhẹ nhàng thanh lịch mỗi khi mình lên cơn lười đọc, bạn nghe để tham khảo: Read a book